Գենդերային սոցիոլոգիա
 
ФЕМИНИЗМ- Популярное в ХХ веке ошибочное течение, утверждающее что респондентом может быть только женщина.
 
  Ընդունված կարծրատիպ գոյություն ունի, թե հայ տղամարդիկ պարբերաբար ծեծում են իրենց կանանց:  Արդյոք դա ճիշտ է...  Իհարկե ոչ:  Բայց որոշ կանանց հաստատ պետք էր ծեծել` պրոֆիլակտիկ նպատակներով:  Ընդունված է կարծել, որ տղամարդը պարտավոր է անել երեք բան՝ ծառ տնկի , տունկ կառուցի և երեխա մեծացնի։  Իսկ կնոջը մնում է գտնել այդպիսի տղամարդու։  Ցավոք սրտի տղամարդը ժամանակակից աշխարհում ընկել է դժվարին կացության մեջ, քանի որ այն կնոջ կերպարը, որը նա ուներ իր ենթագիտակցանաում արդեն վաղուց անհետացել, անէացել է գլոբալիզացիայի ալիքների հետևանքով։  Տղամարդը չի կարող ներել երկու բան՝   դավաճանություն և առնականություն, իսկ ժամանակակից կինը աստիճանաբար դառնում է առնական բառի բուն և փոխաբերական առումով։  Ես համոզված եմ , որ  քաղաքակրթության կործանումը ոչ թե  պատերազմների կամ համաճարակների արդյունքով է լինելու, այլ կնոջ առնականացման և ասեքսուալականացման հետևանքով։ Չնայած բազմաթիվ ընդիմախոսներ կհակաճառեն պնդելով, որ ներկայումս կինը սեքսուալ ոտնձգությունների և շահագործման առարկայի է վերածվել։ Ես միայն կարող եմ ավելացնել՝  «Կանանց վերաբերյալ պետք է ասել կամ միայն լավը, կամ բասաստեղծություններ»     
 
 
 
 
   Գենդերի սոցիոլոգիան սոցիոլոգիական  միջին մակարդակի տեսություն է, որը հայտնվել է Արևմտյան սոցիոլոգիական գրականության մեջ 1950-ականների կեսերից:  Հետազոտության օբյեկտը առնականության և  կանացիության հիմնախնդիրներն են հասարակական կոնտեքստում: Գենդերը սոցիալական սեռն է՝ ի հակադրություն կենսաբանական սեռի: Որպես կանոն՝ գենդերային սոցիոլոգիայի շրջանակներում ուսումնասիրվում են հոմոսեքսուալիզմը, կանանց և տղամարդկանց իրավահավասարության հիմնախնդիրները, սեքսիզմի դրսևորումները և պատճառները տարբեր հասարակությունների մոտ:
Sex-ը, որպես սոցիոլոգիական հետազոտության օբյեկտ, առկա է բազմաթիվ դասական սոցիոլոգների աշխատություններում։  Սեքսուալության ուսումնասիրությանն են անդրադարձել հատկապես Միշել Ֆուկոն, Բորդիյարը,  Կոնը, Լեվի Ստրոսը և  այլ անտրոպոլոգներ և սոցիոլոգներ։  Հատկապես մեծ  ազդեցություն են ունեցել ձախ հայացքների տեր ֆեմինիստուհիները։  Նրանց զգալի մասը հենց իրենք լեզբուհիներ էին /ցավոք՞՞՞/։  Միշել Ֆուկոն նույնպես հոմոսեքսուալիստ էր և մահացավ ՁԻԱՀ-ից։ 
 Գենդերի որպես  կենսաբանականի, սոցիալականի և հոգեբանականի միասնական և անբողջական միավորի առկայության փաստը մերժվում էր մի շարք սոցիոլոգների  կողմից։  Գենդեր տերմինը իմ կարծիքով մտցված է արհեստականորեն սեռական այլասերումներին սոցիոլական օբյեկտիվ և բնական բնույթ տալու նկատառումով։
   Պետք է նշել, որ  հաճախ  այն հիմնախնդիրները, որոնք պրոբլեմային են արևմտյան սոցիոլոգիայի և ընդհանրապես հասարակագիտական մտքի տեսանկյունից հայ հասարակության համար արդիական չեն։   Այդ հիմնախնդիրների շարքին է դասվում նաև կանանց և տղամարդկանց հավասարության խնդիրը։  Հայ հասարակությունըկանանց իրավունքների առումով սովետական առաջադեմ հասարակարգի ժառանգորդն է, այդ առումով պահպանվել են որոշ դրական մնացուկներ։  Այդ փաստը  պետք է անկասկած չուրանալ։  Ներկայումս, երբ  ամեն տեսակի սուտի հասարակագետներ, գրանտակերներ ու արևմտապաշտ Վեստ Սարգիսներ իրենց կոկորդն են ճղում՝ պահանջելով կականց իրավունքների պաշտպանություն, իմ սիրտը սկսում է խառնել, քանի որ ես համոզված եմ, որ եթե Հայաստանում արմատավորվեն տխրահռչակ արևմտյան բարքերը կանանց երթուղային տաքսիներում էլ երբեք տեղ չեն զիջի... Միգուցե որոշ  մարդիկ կարող են ճիշտ չհասկանան ինձ, բայց ես ունեմ համոզմունք, որ կանանց իրավունքների և իրավահավասարության առումով ԽՍՀՄ  ամենաառաջադեմ պետությունն էր աշխարհում։  
    Գենդերի սոցիոլոգիայի շրջանակներում ուզում եմ անդրադառնալ  թրաֆիքինգի հիմնախնդրին։  Իմ կարծիքով այդ երևույթը Հայաստանում գոյություն չունի։  Որոշ  գրանտակերներ կարող են ինձ հակաճառեն, բերեն ինչ-որ փաստարկներ, հնարավոր է նույնիսկ մի քանի ''զոհի՝՝  էլ որպես ՛՛վկա՛՛ բերեն, բայց,  եթե ուսումնասիրենք բոլոր այն կազմակերպությունների ցուցակը որոնք զբա-վում են Թրաֆիքինգով, ապա պարզ կդառնա , որ նարանց թիվը ավելի շատ է քան թրաֆիկինգի զոհերի թիվը...
 
Գենդերի  սոցիոլոգիայի առանցքային հասկացություններից մեկը սեքսիզմն է։  Սեքսիզմը ունի երկու հիմնական բաղադրիչ և սահմանման մոտեցում։   Մի կողմից այն բնորոշվում է, որպես սեքսի պաշտանմունքի հետևանք ժամանակակից հասարակություններում։  Ըստ առաջին մոտեցման կինը վերածվել է պասիվ սեռական օբյեկտի, սեքսը դարձել է ժամանակակից կնոց սոցիալական ստատուսի և, ընդհանրապես գոյատևման ամենակարևոր բնորոշիչներից մեկը։  Տղամարդը շահագործում է կնոջը առաջին հերթին սեքսուալ առումով։ Սեքսիզմի դրսևորում է ղալիմը մահմեդական երկրներում՝ երբ փեսան վճարում է գումար իր ապագա կնոջ համար։  Կինը այս դեպքում դիտարկվում է որպես ապրանք։  Որքան նա գեղեցիկ է, կրթված, և ազնվազարմ է, այնքան ավելի թանկ արժե։    Մյուս մոտեցումը կապված է կնոջ նկատմամբ անհավասար պայմանների և խտրականության առկայության հետ։  Կինը,  որպես կանոն, ավելի թույլ դիրքեր ունի աշխատանքի շուկայում, քան տղամարդը։  Նույնիսկ  շատ զարգացած եվրոպական երկրներում կանանց և տղամարդկանց աշխատավարձերի միջև գոյություն ունի զգալի տարբերություն։ 
 
Օտտո Վեյնինգերը առանձնավրել էր կնոջ երկու կերպար ՝ մայր և պոռնիկ։ Կնոջ և տղամարդու ամբողջ փոխհարաբերությունների համակարգը նա բացատրում էր այս երկու հասկակացություններով։  
 
Ես առանձնացրել եմ կնոջ երկու իդեալական տիպ։ 
 
Տնային տնտեսուհի և Ժամանակակից կին։   
 
       Երբեմն հարց է առաջանում, արդյոք ժամանակակից աշխարհի «ազատությունները», պետք են հասարակ կնոջը։ Այն կնոջը, ով ուզում է ապրել երջանիկ, հանգիստ կյանք սիրելի ամուսնու և երեխաների կողքին՝ տաքուկ տան մեջ, վայելել կյանքի պարզ միևնույն ժամանակ հիանալի փոքրիկ ուրախությունները...  Նա չի ուսում մրցակցել տղամարդու հետ, քանի որ դա նրա համար անբնական է, քանի որ երկրորդ կեսը չի կարող միցակցել մյուս կեսի հետ։ Այդ կինը հոգու խորքում թքած ունի կանանց հավասարության և քաղաքական իրավունքների վրա։  Այդ կինը երջանիկ է, որ տնային տնտեսուհի է, քանի որ միևնույն ժամանակ նա տիրուհի է, մայր է, սիրելի կին և դուստր է։ Եթե մեկը ասի, որ տնային տնտեսուհին ձանձրալի կերպար է, ես կբերեմ բազմաթիվ օրինակներ, որոնք ապացուցում են հակառակը։  Իմ կարծիքով կին լինելը դա ամենաբարձր և պատվաբեր պաշտոնն է կնոջ համար։  
 
        Ցավոք ժամանակակից աշխարհը  պարտադրում է կնոջ այլ կերպար։  Ժամանակակից կինը ագրեսիվ է, մրցակցում է տղամարդու հետ,  նա փորձում է անընդհատ ընդգծել իր միակ զենքը «գեղեցկությունը», որը օր օրի խամրում է։  Նա ինքնավստահ է ձևանում, իրեն խցկում է բիզնես լեդիի իմիջի մեջ, որը հիստերիկի և գոռոզի հիբրիդ է,  միևնույն ժամանակ ունի խորը թաքնված ենթագիտակցական վախ, որ ինքը մենակ է...   Ժամանակակից կինը նվիրվում է աշխատանքին, քանի որ չի կարող նվիրվել տղամարդուն։  Ժամանակակից կինը վերևից է նայում տղամարդուն, բայց հոգու խորքում ունի ֆրեյդիստական ատելության հասնող նախանձ տղամարդու նկատմամբ։  Ժամանակակից կինը դժբախտ է, քանի որ նրան թվում է, թե ինքը արժանի է ավելիին քան մյուսները։  Ժամանակակից կինը արհամարում է տնային տնտեսուհիներին։  Տնային տնտեսուհի լինելը նա դիտարկում է իր արժանիքներից ցածր։ նա նույնիսկ չի կարող պատկերացնել «տնային տնտեսուհի» երևույթի իրական վեհությունը և հասարակական ահռելի գործառույթը։  Նա նախընտրում է զբաղվել «ինտելեկտուալ աշխատանքով», որը սահմանափակվում է «ներկայացուցչական» և անդեմ ծառայությամբ։  Ժամանակակից կինը փորձում է նմանվել այլ  հաջողակ «ժամանակակից կանանց», առանց հասկանալու այդ «հաջողության» իրական մեխանիզմները։    
 
  1. ^Shorter Oxford English Dictionary, 6th edition
  2. ^Brittan, Arthur (1984). Sexism, racism and oppression. Blackwell. pp. 236. ISBN 9780855206748. 
  3. ^"What is AIS?" AISSG. 13 Sep 2006. http://www.medhelp.org/www/ais/21_overview.htm
  4. ^Neuwirth, Jessica (2004). "Unequal: A Global Perspective on Women Under the Law". Ms. Magazine.
  5. ^http://www.merriam-webster.com/dictionary/sexism
  6. ^Blackstone, William. Commentaries on the Laws of England.http://www.mdx.ac.uk/WWW/STUDY/xBlack.htm
  7. ^http://www.legacy98.org/timeline.html
  8. ^http://www.legacy98.org/timeline.html
  9. ^U.S. Bureau of Justice. "Intimate Partner Violence in the U.S." http://www.ojp.usdoj.gov/bjs/intimate/ipv.htm
  10. ^U.S. Bureau of Justice. "Intimate Partner Violence in the U.S." http://www.ojp.usdoj.gov/bjs/intimate/ipv.htm
  11. ^ abcOdem, Mary E.;; Clay-Warner, Jody (1998). Confronting rape and sexual assault. Wilmington, Del.: Scholarly Resources. pp. i-x. ISBN 978-0-8420-2599-7. 
  12. ^Brownmiller, Susan (1992). Against Our Will: Men, Women and Rape. New York: Penguin Books, Limited. pp. 480. ISBN 9780140139860. 
  13. ^Odem, Mary E.;; Clay-Warner, Jody (1998). Confronting rape and sexual assault. Wilmington, Del.: Scholarly Resources. pp. 130-140. ISBN 978-0-8420-2599-7. 
  14. ^Odem, Mary E.;; Clay-Warner, Jody (1998). Confronting rape and sexual assault. Wilmington, Del.: Scholarly Resources. p. xiv. ISBN 978-0-8420-2599-7. 
  15. ^Bohmer, Carol (1991). "Acquaintance rape and the law". in Parrot, Andrea; Bechhofer, Laurie. Acquaintance rape: the hidden crime. New York: Wiley. pp. 317-333. ISBN 978-0-471-51023-9. 
  16. ^Solomon, Barbara Miller. In the Company of Educated Women.
  17. ^Eagleton, Terry. Literary Theory.
  18. ^Halpern, Diane F. Sex differences in cognitive abilities. Laurence Erlbaum Associates, 2000. ISBN 080582792. Page 259.
  19. ^Sadker, Myra, and David Sadker. "Confronting Sexism in the College Classroom." In Gender in the Classroom: Power and Pedagogy. Ed. Susan L. Gabriel and Isaiah Smithson. Page 177.
  20. ^Sadker, Myra, and David Sadker. "Failing at Fairness: Hidden Lessons." In Mapping the social landscape: readings in sociology. Ed. Sandra J. Ferguson, Susan J. Ferguson. Taylor & Francies, 1999. ISBN 0767406168. Page 350.
  21. ^Cross, Sam. "Women Excluded from Executive Positions." http://cornellsun.com/section/news/content/2008/03/31/report-women-excluded-exec-positions
  22. ^Newman, Melanie. "At the top, women still can't get a break from stereotypes." http://www.timeshighereducation.co.uk/story.asp?storycode=401046
  23. ^Julie Moult (11 April, 2009). "Women's careers more tied to weight than men -- study". news.com.au. http://www.news.com.au/heraldsun/story/0,21985,25317149-662,00.html. Retrieved 2009-04-10. 
  24. ^The White House. "Explaining Trends in the Gender Wage Gap." http://clinton4.nara.gov/WH/EOP/CEA/html/gendergap.html
  25. ^Longley, Robert. "Gender Wage Gap Widening, Census Data Shows." http://usgovinfo.about.com/od/censusandstatistics/a/paygapgrows.htm
  26. ^The White House. "Explaining Trends in the Gender Wage Gap." http://clinton4.nara.gov/WH/EOP/CEA/html/gendergap.html
  27. ^http://www.forbes.com/ceonetwork/2006/05/12/women-wage-gap-cx_wf_0512earningmore.html
  28. ^Roberts, Sam. "For Young Earners in the Big City, A Gap in Women's Favor." http://www.nytimes.com/2007/08/03/nyregion/03women.html
  29. ^Babcock, L. & Laschever, S. (2003) Women Don’t Ask: Negotiation and the Gender Divide. Princeton University Press
  30. ^Hekman, David R.; Aquino, Karl; Owens, Brad P.; Mitchell, Terence R.; Schilpzand, Pauline; Leavitt, Keith. (2009) An Examination of Whether and How Racial and Gender Biases Influence Customer Satisfaction. Academy of Management Journal. http://journals.aomonline.org/inpress/main.asp?action=preview&art_id=610&p_id=1&p_short=AMJ
  31. ^Bakalar, Nicholas (2009) "A Customer Bias in Favor of White Men.” New York Times. June 23, 2009, page D6. http://www.nytimes.com/2009/06/23/health/research/23perc.html?ref=science
  32. ^Vedantam, Shankar (2009) "Caveat for Employers.” Washington Post, June 1, 2009, page A8 http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2009/05/31/AR2009053102081.html
  33. ^Jackson, Derrick (2009) "Subtle, and stubborn, race bias.” Boston Globe, July 6, 2009, page A10 http://www.boston.com/bostonglobe/editorial_opinion/editorials/articles/2009/07/06/subtle_and_stubborn_race_bias/
  34. ^National Public Radio, Lake Effect, http://www.wuwm.com/programs/lake_effect/view_le.php?articleid=754
  35. ^Lips, Hilary. "Blaming Women's Choices for the Gender Pay Gap." http://www.womensmedia.com/new/Lips-Hilary-blaming-gender-pay-gap.shtml
  36. ^Longley, Robert. "Why Women Still Make Less Than Men." http://usgovinfo.about.com/cs/censusstatistic/a/womenspay.htm
  37. ^The White House. "Explaining Trends in the Gender Wage Gap." http://clinton4.nara.gov/WH/EOP/CEA/html/gendergap.html
  38. ^MomsRising.org. The Motherhood Manifesto. http://www.momsrising.org/node/251
  39. ^Lips, Hilary. "Blaming Women's Choices for the Gender Pay Gap." http://www.womensmedia.com/new/Lips-Hilary-blaming-gender-pay-gap.shtml
  40. ^Cloud, John. "If Women Were More Like Men." http://www.time.com/time/nation/article/0,8599,1847194,00.html
  41. ^Wendy McElroy, Sexual Correctness: The Gender-Feminist Attack on Women, p.[specify]
  42. ^Guests: Camille Paglia & Christina Hoff Sommers Has Feminism Gone Too Far? Think Tank With Ben Wattenberg - aired: 4 Nov 1994accessed 6 Jan 2006
  43. ^"Kate Fillion, Lip Service: The Truth About Women's Darker Side in Love, Sex and Friendship". http://www.beatrice.com/interviews/fillion/. 
  44. ^The Power of One, Pamela Bron, Chronicle-Journal, Thunder Bay, Ontario, Canada, April 18, 1997, p. B1
  45. ^http://pn.psychiatryonline.org/cgi/content/full/42/15/31-a
  46. ^http://www.law.fsu.edu/Journals/lawreview/downloads/304/kelly.pdf
  47. ^"Michigan Women's Music Festival ends policy of discrimination against Transwomen" http://www.intraa.org/story/newmwmfpolicy
  48. ^Lesfest. http://www.lesbian.com/news/international_2003_1006.html
  49. ^Levy, Ariel (2005). Female Chauvinist Pigs. Simon and Schuster. 
  50. ^Jeffreys, Sheila (2005). Beauty and Misogyny. pp. 37, 41. 
  51. ^LeMoncheck, Linda (1985). Dehumanizing Women: Treating Persons as Sex Objects. Rowman & Littlefield. p. 48. 
  52. ^[1]
  53. ^The U.S. Equal Employment Opportunity Commission. "Facts About Compensation Discrimination". http://www.eeoc.gov/facts/fs-epa.html. Retrieved 2008-04-23. 
  54. ^ ab"Women still struggle to break through glass ceiling in government, business, academia" (PDF). United Nations. 2006-03-08. http://www.un.org/events/women/iwd/2006/PressReleaseIWD8March.pdf. Retrieved 2008-07-21. 
  55. ^"A Solid Investment: Making Full Use of the Nation's Human Capital". 1995-11. http://digitalcommons.ilr.cornell.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1117&context=key_workplace. Retrieved 2008-05-23.