| Главная » Файлы » Мои файлы |
1990-ականներ նեոբուրժուազիայի ծննունդը Հայաստանում
| 23.04.2012, 12:32 | |
| Ժամանակակից հայաստանյան գործընթացների կարելի է պատկերացնել ինչպես կոնֆլիկտի տեսության այնպես էլ ֆունկցիոնալիստական սոցիոլոգիական տեսության շրջանակներում: Թովման Հոբսի մողմից առաջ քաշված "Մարդը մարդուն գայլ է" տեսական ուղենիշը կոնֆլիկտի տեսության հիմնասյուներից մեկն է: Խորհրդային հասարակության տեսակնա դոկտրինը առաջին հերտին դասակարգային պայքաի հիմքի վրա էր կառուցված, դասարարգային ընդհանրությունները և շահերը ենթադրվում էր, որ միավորում են ինչպես շահագործողներին այնպես էլ շահագործվողներին համապատասխան նպատակների շուրջ: Միչդեռ ԽՍՀՄ փլուզումից հետո տեսական պատկերացումները հասրակության և ինդհանուր առմամբ ինտելեկտուալ էլիտայի մոտ անցան հետին պլան: Ռաւաջնահերթը առկա սուր ճգնաժամի պայմանններում գոյատևումն էր արդեն կոնկրետ ընտանիքի մակարդակով` երբեմն ":գոյության պայքարը" տեղափոխվեց սոցիալական ավելի ցածր` անձի մակարդակ: Բնակչության զգալի մասը արտագաղթեց, մյուս մասը դեգրադացվեցին և անցան պահանջմունքների բավարարման ավելի ցածր մակարդակի: Առաջացան գործազուրկների միլիոնանոց բանակ, որոնց խնդիրն էր մարդկանյին առաջանյին պահանջմունքների բավարարումը: Պետության ընկալումը լայն մասաների մոտ կտրուկ փոխվեց` այն դադարեց լինել "պաշտպան և վերահսկիչ": Ընդհանուր ազմամբ ստեղծվեծ լայն ստարտային հնարավորությունների հասարակության լայն շերտերի մոտ: Այդ լայն հնարավորություններըից առաջին հերթին օգտվեցին այն սոցիալական խմբերը կարելի է բաժանել հետևյալ տիպաբանության` 1.Նախկին կուսակցական նոմենկլատուրա, որը ուներ կուտակված ռեսուրները և կարողացավ դրանք տնօրինել և կիրառել նոր շուկայական պայմաններում: 2. Նախին ցեխավիկներ, "լեվի" գործ անողներ, նախկին սովետական թաքնված ործարարներ, որոնք դեռևս սովետական միության տարիներին փաստացի զբաղվում էին բիզնեսով, և նոր պայմաննները նրանց համար խորթ չէին: 3. Նոր իշխանություններին մոտիկ կանգնած մարդիկ: Հայաստանի շրջափակաման պայմաններում տնտեսությունը սկսեց աստիճանաբար կոըտակվել ատանձին լկանային խմբերի շուրջ: Իշխանական ռեսուրսի անմիջական միջնորդությամբ պետական ունեցվածքը սեփականավցեց և սկսվեց տնօրինվել իշխանության մաս կազմող մարդկանց կողմից: Խորհրդային շրջանում կառուցված հսկայական գործարաններից մինչև մանրածախ կրպակները մասայաբար սեփականացվեցին` ինչպես սերտիֆիկատային համակարգով, այպես էլ աճուրդների միջոցով: Քանի որ օբյեկտիվորեն զրկված լինելով ներկրող հումքից, արտադրությունների ճնշող մեծամասնությունը դատապարտված էր անգործության: Մինչդեռ առկա էր հսկայական արդյունաբերական ռեսուրս, որը տնտեսական և կատավարչական փորձ չունեցող տերերի կողմից անմիջականորեն տապալվեց և ընտրվեց ամենապարզ ու ամիջականորեն շահույթ ապահովող տարբերակը` փոշիացումը և վաճառքը: Ստրատեգիական նշանակություն ունեցող արտադրական տեխնիկայի զգալիչ մասը վաճառվեցին որպես մետաղի ջարդոն: Մինչդեռ ավելի փոքր ձեռնարկությունները ավելի ճկուն էին, արդյունավետ և կարողացան գոյատևել մրցակցությանը: Նոր, կապիտալիստական դասակարգի ծնունդը ընդանում էր դասական մարքսիզմի դրույթներին համապատասխան` առաջացավ կապիտալի նախասկզբնական կուտակում մարդկանց համեմատաբար փոքր շրջանակի մոտ` որոնք ունեին "նոր" մարդուն հատուկ բոլոր գծերը` աշխատասիրություն, գործարար ակտիվություն, սոցիալական կապեր, արժեքային անսկզբունքայնություն:
| |
| Просмотров: 686 | Загрузок: 0 | | |
| Всего комментариев: 0 | |